Béo phì là do mất cân bằng năng lượng trong cơ thể: nạp vào quá nhiều calo, đốt cháy quá ít calo. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến lượng calo (hay mức “năng lượng”) mọi người tiêu hao mỗi ngày, trong số đó là tuổi tác, kích thước cơ thể và gien. Nhưng yếu tố hay thay đổi nhất – và cũng là yếu tố dễ dàng cải biến nhất – là lượng vận động của mọi người mỗi ngày.
Bạn có nghĩ rằng mình cần giảm cân không? Bạn đã từng cân nhắc về việc thử áp dụng một chương trình giảm cân chưa?
Bạn không phải là người duy nhất đâu. Hơn 70% người Mỹ trưởng thành bị thừa cân hoặc béo phì – và nhiều người trong số họ cố gắng giảm thêm vài pound (1 pound xấp xỉ 0,5kg) bằng nhiều loại chương trình giảm cân khác nhau. Vô số những chương trình này được quảng cáo trên tạp chí và báo, cũng như là trên đài radio, TV và mạng Internet. Nhưng liệu chúng có an toàn không? Và liệu chúng sẽ có tác dụng với bạn chứ?
Một giấc ngủ ngon qua đêm là một trong những bí quyết để có sức khỏe tốt – mà có lẽ cũng là chìa khóa để duy trì cân nặng lành mạnh. Ngày càng có nhiều bằng chứng chỉ ra rằng những người ngủ quá ít có nhiều nguy cơ tăng cân và béo phì hơn những người ngủ bảy đến tám tiếng một đêm. Với xu hướng chong đèn thức đêm ngày càng nhiều của xã hội chúng ta – vào năm 1998, 35% người dân Mỹ trưởng thành ngủ 8 tiếng một đêm và đến năm 2005 con số này đã giảm xuống còn 26% – thiếu ngủ có thể là một thành tố chính dẫn đến nạn dịch béo phì.
Từ hơn 25 năm trước đây nghiên cứu đầu tiên thực hiện tại Harvard đã cho thấy mối liên kết giữa xem TV và béo phì.
Kể từ đó, nghiên cứu chuyên sâu đã khẳng định lại mối liên hệ giữa xem TV và béo phì ở trẻ em và người trưởng thành, ở nhiều nước trên toàn thế giới. Và cũng có bằng chứng xác đáng cho thấy cắt giảm thời gian xem TV có thể giúp kiểm soát cân nặng – đây cũng là một phần lý do tại sao nhiều tổ chức khuyến cáo trẻ em và thanh thiếu niên nên hạn chế thời gian xem TV/truyền thông xuống tối đa 2 tiếng một ngày.
Bài viết này khái quát ngắn gọn nghiên cứu về vấn đề xem TV và các hoạt động ngồi một chỗ khác có vai trò như thế nào trong nguy cơ béo phì, và lý do tại sao giảm thời gian ngồi một chỗ và thời gian xem màn hình các thiết bị như là máy tính, TV,v.v. (screen time) là những mục tiêu quan trọng trong phòng tránh béo phì.
Toàn cầu hòa – sự lan tỏa hiển nhiên của tri thức, công nghệ, văn hóa và tư bản giữa các nước – đã trở thành một lực ảnh hưởng vừa có lợi lại vừa có hại, đặc biệt khi nói đến sức khỏe.
Có lợi: Toàn cầu hóa đã kéo hàng triệu người thoát khỏi tình trạng nghèo khổ, giảm đói kém và các bệnh truyền nhiễm, và theo đó cải thiện chất lượng cuộc sống.
Có hại: Cùng những chuyển đổi kinh tế xã hội làm tăng sự giàu có của con người thì cũng kéo theo vòng eo của họ phình ra – và đang thúc đẩy nạn dịch béo phì ở Trung Quốc, Ấn Độ và các quốc gia đang phát triển khác trên toàn thế giới.
Béo phì thực sự đã trở thành một vấn đề trên toàn thế giới, ảnh hưởng đến cả nước giàu và nước nghèo. Như thế thì có bao nhiêu đàn ông, phụ nữ và trẻ em bị thừa cân hoặc béo phì? Đó là một câu hỏi bình thường – và cũng là một câu hỏi khó ngờ đợi các nhà nghiên cứu giải đáp.
Vấn đề này nằm ở quy mô lớn. Dữ liệu từ vài khu vực thì không đồng đều. Vì vậy dự đoán về nhóm này có hơi khác với ước tính về nhóm kia. Nhưng mọi dữ liệu đều chỉ ra rằng tỉ lệ béo phì toàn cầu tăng khủng khiếp trong vòng ba thập kỷ qua – cũng như kết luận rằng nạn dịch béo phì này không có dấu hiệu suy giảm nếu không có những nỗ lực chuyên biệt nhằm đánh bại nó.
Nước ngọt được hàng triệu người Mỹ lựa chọn mỗi khi muốn giải khát, nhưng đồ uống có đường lại làm tăng nguy cơ bị tiểu đường tuýp 2, các bệnh về tim, cùng nhiều bệnh mãn tính khác.
Người Mỹ trung bình tiêu thụ nhiều hơn 200 calo/ngày từ các loại đồ uống có đường – cao gấp 4 lần mức họ tiêu thụ vào năm 1965 – và các bằng chứng vững chãi đã chỉ ra rằng cơn khát “kẹo lỏng” của chúng ta chính là một tác nhân lớn góp phần vào đại dịch béo phì và tiểu đường.
Hai trong số ba người trưởng thành và một trong số ba trẻ em ở Mỹ bị thừa cân hoặc béo phì, và mỗi năm nước này lại phải chi gần 190 tỷ đôla để điều trị các vấn đề sức khỏe liên quan đến béo phì. Việc tăng tiêu thụ nước ngọt là một tác nhân chủ yếu dẫn đến đại dịch béo phì. Một lon soda 590ml điển hình chứa từ 15-18 thìa cà phê đường (60-75g) và có tới 240 calo. Một chai cola gần 2l có thể chứa đến 700 calo. Những người uống loại “kẹo lỏng” này thường không thấy no như khi họ ăn cùng một hàm lượng calo từ thức ăn rắn, và cũng không ăn ít đi để bù trừ lượng calo đó.